CHARCOT-VOET
Wat is een Charcot-voet?
Een Charcot-voet is ...
kijken in proefschrift van Onvlee ...
De Charcot voet is een van de mogelijke complicaties bij patiënten met diabetes mellitus. Het is een misvorming van de voet, die ontstaat op basis van een uitgebreide gevoelsstoornis (neuropathie) aan de voeten. Het wordt ook wel neuropatische arthropathie genoemd.
Bron: https://info.mumc.nl/pub-947
Acute Charcot
In de beginfase is de voet rood, dik, warm en soms pijnlijk. Dit wordt een Acute Charcot genoemd. Zie figuur 1.
Na een klein ongelukje (zwikken of ergens tegen aan stoten) of zonder duidelijke oorzaak kan spontaan een botbreuk ontstaan. Deze botbreuk wordt door de gevoelloosheid niet ervaren, en daarom wordt op deze voet doorgelopen. Hierdoor gaat het been opzwellen en erg warm worden. De voet krijgt een rode verkleuring en gaat soms pijn doen. Het blijven doorlopen op deze beschadigde voet veroorzaakt nieuwe inwendige kneuzingen of kleine breuken met de kans op misvorming van de voet.
De voet verliest zijn stevigheid omdat de banden die zorgen voor de onderlinge verbinding tussen de botten geen houvast meer hebben aan het aangetaste bot. Daarnaast is er verlies van spierkracht bij de neuropathie, wat lijdt tot meer druk en stress op de botten en gewrichten. Zo ontstaat er een vervorming (doorzakken) van de voet, zie ook figuur 2.
Bron: https://info.mumc.nl/pub-947
onderscheid tussen actieve acute Charcot
en inactieve/chronische Charcot
Patiënten met ACN hebben tekenen van polyneuropathie met sensibiliteitsverlies in de voeten.1
Bronnen (Chantelau, 2005; Foltz, 2004; Bem, 2006; Leung, 2009; Christensen, 2010; Christensen, 2011; Wukich, 2011; Chantelau, 2013)
Acute Charcot neuro-osteo-arthropathie (ACN) is een relatief zeldzame maar ernstige complicatie. Hierbij ontstaan ten gevolge van diabetes kleine breukjes en vormveranderingen van de voet."1
Referentie(s)
- Schaper NC, Peters EJG, Knippels MCJ, et al. Federatie medisch specialisten (FMS). Nederlandse Internisten Vereniging [initiatiefnemer]. Richtlijn Diabetische voet. [Internet]. 2017 [geciteerd op 30-09-2021]. Beschikbaar via: https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/diabetische_voet/startpagina_diabetische_voet.html
Waar komt de naam Charcot-voet vandaan? Wat is Charcot?
De naam Charcot voet, ook wel 'Voet van Charcot', is genoemd naar de Franse neuroloog Jean Martin Charcot (1825-1893). In ... publiceerde hij een artikel
Daarin werden ... patiënten beschreven met ...
... daarvan hadden ... voet
onderliggende oorzaken syfillis en ...
Referentie(s)
Hoe spreek je Charcot uit in het Frans?
De uitspraak in het Frans van de naam Charcot is te beluisteren via de volgende website pagina:
Wat zijn synoniemen van Charcot-voet?
Synoniemen van Charcot-voet zijn onder andere:
- Acute Charcot neuro-osteo-arthropathie (ACN)
- Charcot arthropathie
- Neuropathische arthropathie
- Charcot-arthropathie
- Charcot-gewricht
- ...?
Is een Charcot-voet hetzelfde als de ziekte van Charcot-Marie-Tooth (CMT)?
Wat is de incidentie van Charcot-voet?
Hoe ziet een Charcot-voet eruit?
Afbeeldingen: ...
Hoe ontstaat Charcot-voet? Wat is Charcot-voet oorzaak?
Hoewel onderzocht in meerdere studies, is de pathogenese (de wijze waarop een ziekte ontstaat) van een acute Charcot-voet, ofwel acute Charcot neuro-osteo-arthropathie (ACN) en het onderliggende ziekteproces nog steeds niet opgehelderd.1
Referentie(s)
- Schaper NC, Peters EJG, Knippels MCJ, et al. Federatie medisch specialisten (FMS). Nederlandse Internisten Vereniging [initiatiefnemer]. Richtlijn Diabetische voet. [Internet]. 2017 [geciteerd op 21-10-2021]. Beschikbaar via: https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/diabetische_voet/startpagina_diabetische_voet.html
diagnose Charcot-voet
Uitgangsvraag
Wat is de optimale methode voor het stellen van de diagnose acute Charcot neuro-osteo-artropathie (ACN) van de voet bij patiënten met diabetes?
Aanbeveling
"Initiële diagnose
Overweeg bij iedere patiënt met diabetes mellitus en polyneuropathie die zich presenteert met een rode, gezwollen voet de diagnose acute Charcot neuro-osteo-artropathie (ACN).
Beoordeel bij iedere patiënt bij lichamelijk onderzoek, de aanwezigheid van vormveranderingen van de voet, de aanwezigheid van een voetulcus, pijn, roodheid, temperatuur van de huid, oedeem, arteriële pulsaties en de sensibiliteit; vergelijk hierbij beide voeten.
Verwijs iedere patiënt naar het ziekenhuis voor spoedconsultatie door een multidisciplinair voetenteam indien bij initiële evaluatie de diagnose ACN niet uitgesloten kan worden en adviseer de patiënt dringend de voet zo min mogelijk te belasten.
Verricht onderstaand aanvullend onderzoek als de gevonden afwijkingen niet volledig verklaard kunnen worden door een alternatieve diagnose (zoals voetulcus met infectie, acute jicht aanval, veneuze trombose):
- Laboratoriumonderzoek naar inflammatieparameters (niet of marginaal verhoogd bij ACN).
- Röntgenfoto’s van de voet en enkel (ter vergelijking eventueel beiderzijds): de voet zowel antero-posterieur (AP) (belast), lateraal (belast; dat is inclusief het bovenste spronggewricht ofwel de enkel) als een ¾ opname (onbelast); de enkel AP (onbelast). Bij de laterale voetopname moet de gehele voet in beeld gebracht worden om een eventuele vormafwijking van het lengtegewelf adequaat te kunnen beoordelen
- Een MRI-scan (met contrast) indien op basis van de röntgenfoto’s geen definitieve diagnose gesteld kan worden of als een voetulcus aanwezig is, om te bepalen of er sprake is van een osteomyelitis.
- Verricht een SPECT-scan (single photon emission computed tomography) als een MRI niet mogelijk is.
Immobiliseer de aangedane extremiteit totdat de diagnose ACN onwaarschijnlijk is geworden
Vervolgonderzoek als de diagnose ACN waarschijnlijk is:
- Herhaal de onbelaste en belaste röntgenfoto’s om de progressie en remissie van de aandoening te vervolgen
- Meet op gestandaardiseerde en objectieve wijze bij iedere consultatie de huidtemperatuur.
- Als bij herhaling het temperatuurverschil met de contralaterale voet <2 graden Celsius is en er radiologisch consolidatie van fracturen is opgetreden, is de aandoening waarschijnlijk grotendeels in remissie."1
"Helaas is er geen gouden standaard voor de diagnose ACN. Andere aandoeningen zoals cellulitis, jicht, distorsie (verstuiking) en diepe veneuze trombose kunnen klinisch dezelfde afwijkingen geven en moeten daarom worden uitgesloten, middels de geëigende diagnostiek. De diagnose ACN moet daarom gesteld worden op basis van de combinatie van klinisch tekenen van (steriele) inflammatie in de voet bij een patiënt met tekenen van sensorische polyneuropathie en radiologisch osteolyse en/of beenmergoedeem. De literatuuranalyse leverde geen andere diagnostische onderzoeken op die in de dagelijkse praktijk kunnen bijdragen aan de diagnose ACN.
Zoals besproken in de module ‘Behandeling diabetische voet’ lijkt het zo vroeg mogelijk stellen van de diagnose ACN van belang om het ontwikkelen van een ernstig gedeformeerde voet te voorkomen. De diagnose is zeer waarschijnlijk bij een patiënt met diabetes mellitus en polyneuropathie die zich presenteert met een warme, gezwollen voet, met tekenen van botresorptie en/of fracturen op een conventionele röntgenfoto, of met beenmergoedeem met oedeem in het aangrenzende weefsel op MRI en waarbij andere verklaringen voor de bevindingen zijn uitgesloten (Rogers, 2011; Milne, 2013). Na de initiële klinische evaluatie is daarom de eerste stap een conventionele röntgenfoto, wordt hierop een of meerdere fissuren/fracturen gezien dan is de diagnose zeer waarschijnlijk. Bij een negatieve foto moet een MRI gemaakt worden omdat deze beginnende afwijkingen kan laten zien, zoals beenmergoedeem, wat op een conventionele röntgenfoto niet zichtbaar is (Rogers, 2011). Als een MRI niet mogelijk is, lijkt een SPECT-scan het beste alternatief, hoewel de specificiteit van deze techniek lager zal zijn omdat deze botscan bij veel verschillende aandoeningen (langdurig) afwijkend kan zijn (Rogers, 2011). Voor de aanvullende diagnostiek is specifieke expertise noodzakelijk. Daarom moet iedere patiënt naar een ziekenhuis verwezen worden voor spoedconsultatie door een multidisciplinair voetenteam, indien bij initiële evaluatie de diagnose ACN niet uitgesloten kan worden. Als de zwelling na een paar dagen bedrust (waarvoor meestal ziekenhuisopname nodig is) afneemt, kan dit – in de ervaring van de richtlijnwerkgroep – de diagnose ACN ondersteunen en bijvoorbeeld de diagnose osteomyelitis onwaarschijnlijker maken. ACN kan optreden bij patiënten met een voetulcus en zal in dat geval onderscheiden moeten worden van een osteomyelitis. Op basis van de bestudeerde literatuur kan misschien ook een normale FDG-PET scan een osteomyelitis minder waarschijnlijk maken, hoewel dit een studie betrof van lage kwaliteit en er in een andere studie bij bijna alle patiënten met ACN, zonder osteomyelitis, een verhoogde FDG opname in de voet werd waargenomen (Basu, 2007; Pickwell, 2011). De plek van FDG-PET scanning in de diagnostiek van ACN is daarom onduidelijk."1
Referentie(s)
- Schaper NC, Peters EJG, Knippels MCJ, et al. Federatie medisch specialisten (FMS). Nederlandse Internisten Vereniging [initiatiefnemer]. Richtlijn Diabetische voet. [Internet]. 2017 [geciteerd op 21-10-2021]. Beschikbaar via: https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/diabetische_voet/startpagina_diabetische_voet.html
Charcot-voet röntgen
Charcot-voet MRI
prognose Charcot-voet
Hoe groot is de kans dat je ook aan de andere voet een Charcot-voet krijgt?
Kun je genezen van een Charcot-voet?
Charcot-voet amputatie
behandeling Charcot-voet
Wat zijn de optimale behandelmodaliteiten voor een acute Charcot neuro-osteo-artropathie (ACN) van de voet bij patiënten met diabetes?1
- richtlijn DV